Στη Μεσόγειο, οι μικροί υγρότοποι γλυκού νερού, εποχικοί και μόνιμοι, που τροφοδοτούνται με νερό της βροχής, βρίσκονται διασπαρμένοι σε πολλές περιοχές. Αποτελούν πολύτιμες εστίες ζωής, κυρίως στα νησιά, όπου οι κλιματικές συνθήκες είναι αντίξοες. Η βλάστηση που συντηρούν και η πανίδα που υποστηρίζουν είναι ιδιαιτέρως σημαντικές και η διατήρησή τους είναι επιτακτική.

Στο Νότιο Αιγαίο, εντός των 13 περιοχών του Δικτύου Natura 2000, έχει καταγραφεί η παρουσία τέτοιων οικοσυστημάτων και ειδικότερα, τριών τύπων οικοτόπων στάσιμων γλυκών νερών, που προστατεύονται από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (κωδικοί: 3140, 3150, 3170*). Οι συγκεκριμένοι οικότοποι απειλούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λόγω της περιορισμένης κατανομής τους και των πιέσεων, ανθρωπογενών και φυσικών, που δέχονται.

Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας/Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΜΓΦΙ-ΕΚΒΥ), ανέλαβε τον Μάρτιο του 2018 την υλοποίηση έργου με σκοπό τη βελτίωση του βαθμού διατήρησης των συγκεκριμένων τύπων οικοτόπων, καθώς και την προβολή και ανάδειξη του ρόλου τους και των ωφελειών που παρέχουν στη φύση και τον άνθρωπο.

Το έργο με τίτλο «Δράσεις προστασίας και ανάδειξης των οικοσυστημάτων της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου στις περιοχές του δικτύου Natura 2000» έχει διάρκεια τρία χρόνια (3/2018 - 3/2021) και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο 2014-2020». Οι δράσεις του αφορούν σε:

• αποτύπωση των ορίων και χαρτογράφηση των υγροτοπικών τύπων οικοτόπων,
• απογραφή της δομής και αποτίμηση των λειτουργιών τους,
• παρακολούθηση και αξιολόγηση του βαθμού διατήρησής τους,
• ανάλυση απειλών/πιέσεων και επιστημονική τεκμηρίωση των αναγκαίων δράσεων διατήρησης, διαχείρισης και αποκατάστασης,
• κατάρτιση σχεδίου δράσης για τους συγκεκριμένους τύπους οικοτόπων,
• προβολή των αξιών και ενημέρωση του κοινού και επιλεγμένων ομάδων στόχων,
• προβολή και δημοσιοποίηση του έργου και των αποτελεσμάτων του.

Τον Μάρτιο του 2019 σχεδιάζεται η πρώτη επιστημονική εξόρμηση ειδικών του ΜΓΦΙ-ΕΚΒΥ για την καταγραφή των μικρών υγροτόπων γλυκού νερού στο Νότιο Αιγαίο.

Σύμφωνα με την κ. Δήμητρα Κεμιτζόγλου, υπεύθυνη του έργου, τα αποτελέσματα του έργου αναμένεται να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της διατήρησης της βιοποικιλότητας στο Νότιο Αιγαίο. Η επιστημονική τεκμηρίωση που θα προκύψει από την υλοποίησή του αναμένεται να συμβάλει στην ανόρθωση και την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων υγροτόπων, στη λήψη μέτρων για τη διαχείριση της απόληψης νερού και στην αποκατάσταση/βελτίωση του υδρολογικού τους καθεστώτος, στον περιορισμό των σημειακών και διάχυτων πηγών ρύπανσης και στον περιορισμό της διοχέτευσης ρύπων στα υπόγεια ύδατα, καθώς και στον καθορισμό προτεραιοτήτων δράσης για τη διατήρηση και αποκατάσταση των υγροτόπων που κινδυνεύουν από την κλιματική αλλαγή.

Παράλληλα, οι δράσεις προβολής και δημοσιοποίησης του έργου συμπληρώνουν και ενισχύουν άλλα έργα και δράσεις που υλοποιούνται στο Νότιο Αιγαίο και θα συμβάλουν στη βελτίωση της γνώσης της δημόσιας διοίκησης, της αυτοδιοίκησης, αλλά και των οικονομικών φορέων του τουρισμού που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, με στόχο τη βέλτιστη προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας του Νοτίου Αιγαίου.