Επιστημονικό όνομα: Anguis fragilis

Περιγραφή

Το κονάκι είναι είδος σαύρας χωρίς πόδια που μοιάζει αρκετά με φίδι. Εκείνο που, μεταξύ άλλων, το διαφοροποιεί από τα φίδια είναι η ύπαρξη εμφανούς ακουστικού πόρου και βλεφάρων. Το σώμα του, λείο και στιλπνό, είναι συνήθως ανοικτό καφέ. Τα ενήλικα αρσενικά μπορεί να φέρουν μικρές μπλε κηλίδες, ενώ τα νεαρά άτομα, συχνά και τα θηλυκά, διακρίνονται από τους σκουρότερους τόνους του καφέ στα πλευρά και τη σκουρόχρωμη γραμμή κατά μήκος της ράχης. Η αντίθεση των χρωμάτων είναι πιο έντονη στα νεαρά καθώς το βασικό χρώμα μπορεί να είναι κιτρινωπό. Το συνολικό μήκος, περιλαμβανομένης της ουράς, σπάνια ξεπερνά τα 50 εκατοστά. Η ουρά είναι μεγαλύτερη από το σώμα, αλλά στα ενήλικα, τις περισσότερες φορές, λείπει τμήμα της.

Προτιμά περιοχές υγρές, με έντονη φυτοκάλυψη, σε ανοίγματα του δάσους, σε λιβάδια και θαμνότοπους. Κινείται αργά και σπάνια μακριά από τα καταφύγια του, συνήθως αργά το απόγευμα ή μετά από βροχή. Καταφεύγει κάτω από πέτρες, πεσμένα κλαδιά ή σε τρύπες του εδάφους. Δραστηριοποιείται σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από ό,τι τα περισσότερα είδη σαύρας. Τρέφεται με σαλιγκάρια, γαιοσκώληκες και άλλα ασπόνδυλα.

Κατά την περίοδο του ζευγαρώματος, τα αρσενικά μάχονται για να διεκδικήσουν τις ευνοϊκότερες περιοχές. Τα θηλυκά γεννάν συνήθως κάθε δεύτερο έτος και το ζευγάρωμα μπορεί να διαρκέσει έως και 10 ώρες. Η εκκόλαψη γίνεται εσωτερικά στο σώμα των θηλυκών και τα νεαρά γεννιούνται μετά από 2 με 3 μήνες. Τα αρσενικά ενηλικιώνονται συνήθως το τρίτο ή τέταρτο έτος και τα θηλυκά το τέταρτο ή πέμπτο.

Εξάπλωση

Το κονάκι έχει ευρύτατη εξάπλωση σε ολόκληρη την Ευρώπη νότια του αρκτικού κύκλου, εκτός της νότιας Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Ανατολικά φθάνει έως τον Καύκασο και το βορειοδυτικό Ιράν. Στο μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου και σε ορισμένα από τα Ιόνια νησιά αντικαθίσταται από το συγγενικό του είδος Anguis cephallonica (Πελοποννησιακό κονάκι).

Καθεστώς προστασίας

Οι πληθυσμοί του δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα. Συχνά σκοτώνεται λόγω της ομοιότητάς του με φίδι. Το κονάκι προστατεύεται από την εθνική νομοθεσία, ενώ περιλαμβάνεται και στο Παράρτημα ΙΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης.