Σκοπός της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ «περί της διατηρήσεως των άγριων πτηνών», γνωστή και ως “Οδηγία για τα πτηνά”, είναι η διατήρηση όλων των ειδών πτηνών που ζουν εκ φύσεως σε άγρια κατάσταση, στο ευρωπαϊκό έδαφος των κρατών μελών στο οποίο εφαρμόζεται η συνθήκη. Έχει ως αντικείμενο την προστασία, τη διαχείριση και τη ρύθμιση των πληθυσμών των ειδών αυτών και θέτει κανόνες για την εκμετάλλευσή τους. Οι διατάξεις της αφορούν στα ίδια τα πτηνά, στα αυγά, στις φωλιές τους και στα ενδιαιτήματά τους. Στα άρθρα της ορίζονται οι υποχρεώσεις των κρατών μελών, με πρωταρχικής σημασίας την πρόνοια για θέσπιση Ζωνών Ειδικής Προστασίας (άρθρο 4) για τη διατήρηση των ειδών του Παραρτήματος Ι και των αποδημητικών ειδών που δεν μνημονεύονται στο Παράρτημα I, των οποίων η έλευση είναι τακτική. Η Οδηγία 2009/147/ΕΚ περιλαμβάνει επτά παραρτήματα στα οποία αναφέρονται:
- Τα είδη για τα οποία προβλέπεται η λήψη ειδικών μέτρων διατήρησης των ενδιαιτημάτων τους, προκειμένου να διασφαλισθεί η επιβίωση και η αναπαραγωγή τους στην περιοχή εξάπλωσής τους (Παράρτημα Ι).
- Τα είδη των οποίων επιτρέπεται η θήρευση, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία των κρατών μελών (Παράρτημα ΙΙ).
- Τα είδη τα οποία, κατά περίπτωση και εφόσον έχουν φονευθεί ή συλληφθεί νόμιμα, εξαιρούνται από την αυστηρή εφαρμογή του Άρθρου 6, παράγραφος 1 (Παράρτημα ΙΙΙ).
- Τα μέσα των οποίων η χρήση για τη θήρα, τη σύλληψη ή τη θανάτωση των πτηνών, απαγορεύεται στο πλαίσιο της παρούσας Οδηγίας (Παράρτημα IV).
- Τα θέματα έρευνας και εργασιών στα οποία πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή (Παράρτημα V).
- Κατάλογος των διαδοχικών τροποποιήσεων της καταργούμενης Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, (Παράρτημα VI μέρος Α) και κατάλογος των προθεσμιών ενσωμάτωσης στο εθνικό δίκαιο (Παράρτημα VI μέρος Β).
- Πίνακας αντιστοιχίας της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ με την καταργούμενη Οδηγία 79/409/ΕΟΚ (Παράρτημα VII).
Η Οδηγία 2009/147/ΕΚ (πρώην 79/409/ΕΟΚ) ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τις ακόλουθες πράξεις:
- ΚΥΑ 414985/29-11-85 (ΦΕΚ Β΄757) «Μέτρα διαχείρισης της άγριας πτηνοπανίδας»
- KYA H.Π. 37338/1807/E.103/1-9-10 (ΦΕΚ 1495/B/6-9-10) «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων/ενδιαιτημάτων της, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, «Περί διατηρήσεως των άγριων πτηνών», του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την οδηγία 2009/147/ΕΚ.»
- ΚΥΑ Η.Π. 8353/276/Ε103/17-2-2012 (ΦΕΚ 415/Β/23-2-2012) «Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπ’ αριθ. 37338/1807/2010 κοινής υπουργικής απόφασης «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων/ενδιαιτημάτων της, σε συμμόρφωση με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ....» (Β΄ 1495), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 4 της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ «Για τη διατήρηση των άγριων πτηνών» του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την Οδηγία 2009/147/ΕΚ».