Πύρρουλας

Επιστημονικό όνομα: Pyrrhula pyrrhula

Περιγραφή

Πρόκειται για μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους είδος καρδερίνας, με μεγάλο κεφάλι, μακριές πτέρυγες, κοντόχοντρο ράμφος και χαρακτηριστικό φτέρωμα. Τα δύο φύλα έχουν μαύρο πρόσωπο και κεφάλι, μαύρες πτέρυγες με μια λευκή λωρίδα, γκρίζα ράχη, λευκούς γλουτούς και μαύρη ουρά. Το αρσενικό έχει ροζ μάγουλα, ενώ στο θηλυκό είναι ρόδινα-καφέ. Τα νεαρά άτομα μοιάζουν με τα θηλυκά, με τη διαφορά ότι δεν έχουν μαύρο κεφάλι.

Η πτήση μέσα στη βλάστηση είναι, ορισμένες φορές, αδύναμη για καρδερίνα, ενώ σε μεγαλύτερες αποστάσεις είναι ισχυρή. Πετά διαγράφοντας χαρακτηριστική κυματοειδή τροχιά, όπως κι οι άλλες καρδερίνες και μπορεί να ανέβει σε μεγάλο ύψος όταν πετά μεταξύ των δασών ή κατά τη μετανάστευση. Στο έδαφος προχωρά με αδέξια πηδηματάκια. Είναι δενδρόβιο είδος και ιδιαίτερα στις νότιες περιοχές της εξάπλωσής του απαντά ως το δασοόριο. Επιλέγει δάση μικτά ή κωνοφόρων, με πυκνό υποόροφο, αλλά τον χειμώνα επισκέπτεται οπωρώνες, χωριά και προάστια. Τρέφεται πιο αργά από τις άλλες καρδερίνες και πάντοτε κοντά σε πυκνή βλάστηση. Το διαιτολόγιό του περιλαμβάνει σπόρους σαρκωδών φρούτων και ποωδών φυτών, οφθαλμούς και τρυφερούς βλαστούς.

Τα ασπόνδυλα είναι σημαντικά για τη διατροφή των νεοσσών.

Η συμπεριφορά του διαφέρει πολύ από τις άλλες καρδερίνες. Διατηρώντας αναπαραγωγική συμπεριφορά σε όλη τη διάρκεια του έτους και με τα θηλυκά να είναι κυρίαρχα, δημιουργεί σταθερούς δεσμούς, δεν χρησιμοποιεί πτήσεις κατά τη διάρκεια της επίδειξης και δεν σχηματίζει σμήνη. Οι πύρρουλες ζουν μεμονωμένοι, ανά ζευγάρια ή σε μικρές ομάδες (μέγιστος αριθμός περίπου 20 άτομα), όταν υπάρχει άφθονη τροφή.

Μεταναστεύουν, επίσης μεμονωμένα ή σε μικρά σμήνη. Ο μονογαμικός δεσμός του διαρκεί τουλάχιστον για μια περίοδο αναπαραγωγής. Το τραγούδι, μαλακό και ήρεμο, χρησιμοποιείται και από τα δύο φύλα, αλλά συνηθέστερα από το αρσενικό. Οι παραγόμενοι ήχοι χαρακτηρίζονται από μεγάλη ποικιλία και διαφοροποίηση μεταξύ των ατόμων. Η εναπόθεση αβγών αρχίζει τον Απρίλιο και μπορεί να επαναληφθεί έως και τον Αύγουστο.

Συνήθως, το είδος έχει δύο γέννες ανά αναπαραγωγική περίοδο και σπανιότερα τρεις, όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες. Τα θηλυκά γεννούν 4 - 5 αβγά σε φωλιές κατασκευασμένες από κλαδάκια, βρύα και λειχήνες, μέσα σε πυκνούς θάμνους και δένδρα. Η περίοδος επώασης διαρκεί 12 - 14 ημέρες και η πτέρωση των νεοσσών 14 - 16 ημέρες.

Εξάπλωση

Το είδος αναπαράγεται στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, έκταση που καλύπτει λιγότερο από το 50% της παγκόσμιας εξάπλωσης. Ο ευρωπαϊκός πληθυσμός είναι πολύ μεγάλος και εκτιμάται σε περισσότερα από 7.300.000 αναπαραγωγικά ζευγάρια. Οι πύρρουλες έχουν πολύ περιορισμένη εξάπλωση στην Ελλάδα σε ορεινές περιοχές: Βόρας, Τζένα, Κερκίνη, Όρβηλος και οροσειρά της Ροδόπης. Επίσης, μικροί απομονωμένοι πληθυσμοί έχουν καταγραφεί στον Όλυμπο, στην κοιλάδα του Βοϊδομάτη και της Βάλια Κάλντα. Καταλαμβάνουν κυρίως περιοχές με δάση οξιάς σε υψόμετρα 680 - 1.600, ενώ στον Όλυμπο βρίσκονται σε δάση μαύρης πεύκης. Ο συνολικός ελληνικός πληθυσμός εκτιμάται σε 500 - 2.000 αναπαραγωγικά ζευγάρια (1995 - 2000), χωρίς τάσεις αυξομείωσης. Φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια του χειμώνα η εξάπλωση του είδους επεκτείνεται εξαιτίας της μετακίνησης πληθυσμών από τις χώρες της βόρειας Ευρώπης.

Καθεστώς προστασίας

Ο ευρωπαϊκός πληθυσμός του πύρρουλα ήταν σταθερός κατά την περίοδο 1970-1990. Αν και παρουσιάστηκαν πτωτικές τάσεις σε ορισμένες χώρες (ιδιαίτερα στη Γαλλία) κατά τη δεκαετία 1990 - 2000, ο σημαντικός ρωσικός πληθυσμός παρέμεινε σταθερός, ενώ οι τάσεις στο μεγαλύτερο ποσοστό του τόπου εξάπλωσης της ήταν σταθερές ή αυξητικές. Καθώς το είδος συνολικά παρέμεινε σε σταθερά επίπεδα, κατατάσσεται προσωρινά στην κατηγορία ασφαλές. Στην Ελλάδα, ο πύρρουλας δεν περιλαμβάνεται στα θηρεύσιμα είδη από το 1969 και επομένως το κυνήγι του απαγορεύεται.

Home   Close