Πουλιά

Τα πουλιά συγκροτούν τη μεγαλύτερη, μετά τα ψάρια, κλάση των σπονδυλωτών, με περισσότερα από 10.000 είδη. Εμφανίζουν μια σειρά ιδιαίτερων γνωρισμάτων που συνδέονται με τη δυνατότητα της πτήσης. Έχουν ελαφρύ σκελετό, το σώμα τους καλύπτεται με φτερά, τα μπροστινά άκρα έχουν μετατραπεί σε φτερούγες, ενώ το πεπτικό και το αναπνευστικό τους σύστημα είναι και αυτά ειδικά προσαρμοσμένα. Γεννούν αβγά, διαθέτουν ράμφος χωρίς δόντια, και έχουν πολύ υψηλούς μεταβολικούς ρυθμούς. Έχουν τη δυνατότητα να μετακινούνται γρήγορα ανάμεσα στα διάφορα ενδιαιτήματα και να εκμεταλλεύονται τις θετικές συνθήκες διαφόρων περιοχών, πραγματοποιώντας εκτεταμένες μεταναστεύσεις. Η ικανότητα να πετούν, τους επιτρέπει να αξιοποιούν όλα τα διαθέσιμα ενδιαιτήματα από την Αρκτική έως την Ανταρκτική. Παρότι τα πουλιά αντιμετωπίζονται ως μια από τις πλέον συμπαθείς ζωικές ομάδες, το 12% των ειδών παγκοσμίως θεωρούνται απειλούμενα, ενώ περίπου 130 είδη έχουν εξαφανιστεί από τον 17ο αιώνα έως σήμερα.

Στην Ελλάδα απαντούν εκπρόσωποι 21 τάξεων πουλιών. Τα περισσότερα είδη ανήκουν στα στουθιόμορφα (Passeriformes), τα οποία παγκοσμίως αποτελούν πάνω από το 50% του συνόλου των αρτίγονων ειδών πουλιών. Αν και τα περισσότερα είδη είναι μικρόσωμα εμφανίζουν μια μεγάλη ποικιλία μορφών και μεγεθών, από τους μικροσκοπικούς βασιλίσκους (Regulusspp.) των 5 g έως τον κόρακα (Corvuscorax) που μπορεί να ξεπεράσει το 1,5 κιλά. Τα περισσότερα στρουθιόμορφα είναι εντομοφάγα ή σποροφάγα και το ράμφος τους έχει χαρακτηριστικό σχήμα ανάλογα με τη διατροφή τους.

Από τα αρπακτικά, τα περισσότερα εντάσσονται στα αετόμορφα (Accipitriformes), μια τάξη με περισσότερα από 220 γνωστά είδη, η οποία περιλαμβάνει όλα τα είδη αετών και κίρκων καθώς και τους γύπες, δηλαδή μερικά από τα μεγαλύτερα πουλιά. Με ισχυρά νύχια και ράμφος, τα είδη αυτά είναι εξειδικευμένα στο να τρέφονται με άλλα ζώα.

Τα 60 περίπου είδη γερακιών περιλαμβάνονται στα ιερακόμορφα (Falconiformes), μια τάξη η οποία παλαιότερα αποτελούσε τμήμα των Αετόμορφων. Ο διαχωρισμός τους έγινε λόγω ορισμένων στοιχείων που υποστηρίζουν μια διαφορετική εξελικτική γραμμή.

Τα γλαυκόμορφα (Strigiformes) περιλαμβάνουν περισσότερα από 200 είδη νυκτόβιων, κυρίως αρπακτικών πουλιών. Στην τάξη αυτή ανήκουν όλες οι κουκουβάγιες. Τα περισσότερα είδη διαθέτουν μεγάλες φτερούγες που τους επιτρέπουν, εφόσον απαιτείται, να πετάνε αργά και μαλακό φτέρωμα που καλύπτει και τα πόδια, δίνοντάς τους τη δυνατότητα για αθόρυβη πτήση.

Τα δρυοκολαπτόμορφα (Piciformes) περιλαμβάνουν τους δρυοκολάπτες, τυπικά είδη των δασικών οικοσυστημάτων. Το ισχυρό τους ράμφος και η μακριά γλώσσα αποτελούν ειδικές προσαρμογές, οι οποίες τους βοηθούν να τρέφονται με έντομα που βρίσκονται μέσα στους κορμούς των νεκρών συνήθως δέντρων. Η τάξη αυτή περιλαμβάνει περισσότερα από 400 είδη.

Τα ορνιθόμορφα (Galliformes) είναι κυρίως εδαφόβια πουλιά που δεν εκτελούν μεγάλες μεταναστεύσεις, αν και ορισμένα είδη όπως το ορτύκι (Coturnixcoturnix) μετακινούνται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Η τάξη αυτή περιλαμβάνει περισσότερα από 250 είδη, μεταξύ των οποίων την πέρδικα, τον φασιανό, τον αγριόκουρκο (Tetrao urogallus) και την αγριόκοτα (Bonasa bonasia).

Home   Close