Επιστημονικό όνομα: Pinus peuce
Περιγραφή
Η πενταβέλονη ή Μακεδονική πεύκη έχει στενή έως πυραμιδοειδή κόμη και ύψος που κυμαίνεται από 20 έως 40 μέτρα. Τα κοντά και χοντρά κλαδιά, σε συνδυασμό με το γενικό σχήμα της κόμης, της επιτρέπουν να αντέχει το βάρος του χιονιού, καθώς απαντάται σε υψόμετρα έως και 2.200 (π.χ. στη Βουλγαρία). Σε μεγάλη ηλικία, η διάμετρος του κορμού της μπορεί να φθάσει και το 1,5 μέτρο στο στηθαίο ύψος. Στην ώριμη ηλικία το χρώμα του κορμού είναι μαυρωπό.
Είναι ψυχρόβιο κωνοφόρο, ιδιαίτερα ανθεκτικό στη σκίαση και σχετικά απαιτητικό είδος. Καθώς χρειάζεται βαθιά πυριτικά εδάφη με μεγάλη υγρασία, εμφανίζεται περισσότερο σε βόρειες εκθέσεις. Είναι, επίσης, είδος ανθεκτικό στους παγετούς, στα χιόνια και στους ισχυρούς ανέμους. Για τον λόγο αυτό, απαντάται συχνά στα δενδροόρια.
Το ξύλο της πενταβέλονης πεύκης, ελαφρύ, μαλακό και ανθεκτικό, χρησιμοποιείται στις κατασκευές. Στις Σκανδιναβικές χώρες, είναι κοινή η χρήση της ως καλλωπιστικού δένδρου.
Εξάπλωση
Είδος της Βαλκανικής χερσονήσου, η πενταβέλονη πεύκη εμφανίζεται στην ΠΓΔΜ, στη Βουλγαρία, στην Αλβανία και στη Βόρεια Ελλάδα. Στην Ελλάδα, έχει εντοπισθεί στη Ροδόπη (θέση Τσίχλα) και στο Πέτερνικ (όρος Βόρας) της Αριδαίας. Είναι το μοναδικό είδος πεύκου του Τριτογενούς (65 - 1,8 εκατομμύρια έτη) που επιβίωσε των διαδοχικών παγετώνων του Τεταρτογενούς (1,8 εκατομμύρια - 10.000 έτη).
Καθεστώς προστασίας
Η πενταβέλονη ή Μακεδονική πεύκη προστατεύεται από το Π.Δ. 67/81.