Επιστημονικό όνομα: Quercus frainetto
Περιγραφή
Η πλατύφυλλη δρυς (πλατίτσα, μεσές) είναι φυλλοβόλο είδος, ύψους συνήθως 20 - 25 μέτρων, αν και σε βαθιά, γόνιμα δασικά εδάφη μπορεί να φθάσει τα 30 - 35 μέτρα. Σε ώριμη ηλικία, το σχήμα της κόμης είναι σφαιρικό, ενώ ο κορμός έχει χρώμα καστανό, με μικρά στρογγυλά λέπια και μπορεί να φθάσει σε διάμετρο το 1 μέτρο. Ιδιαίτερο γνώρισμα του είδους είναι το μέγεθος των φύλλων, τα οποία, κατά μέσο όρο, είναι τα μεγαλύτερα (25 εκατοστά) από όλα τα είδη δρυός που απαντούν στην Ελλάδα. Ο καρπός της, το γνωστό βελανίδι δεν έχει ποδίσκο. Είναι μεσοξηρόφυτο είδος και αντέχει σε βαριά αργιλώδη εδάφη, όπου και κυριαρχεί, ενώ σε ελαφρότερα εδάφη δεν αντέχει τον ανταγωνισμό των άλλων ειδών και δημιουργεί μικτές συστάδες.
Η πλατύφυλλη δρυς δημιουργεί εκτεταμένα αμιγή ή μικτά δάση τα οποία καταλαμβάνουν σχεδόν το 1/3 των δασών της Ελλάδας και το 80% της έκτασης των φυλλοβόλων δρυοδασών.
Είναι το πολυτιμότερο και σημαντικότερο είδος δρυός της Ελλάδας, τόσο εξαιτίας της έκτασης που καταλαμβάνουν τα δάση της, όσο και λόγω του πολύτιμου ξύλου της, το οποίο χρησιμοποιείται, είτε ως καυσόξυλο, είτε ως ξύλο κατασκευών και επιπλοποιίας. Το μεγάλων διαστάσεων ξύλο της είναι ξανθού χρώματος, στιλπνό, με άφθονες «χρυσαλίδες». Η μορφή του, σε συνδυασμό με την αντοχή και τη μεγάλη διάρκειά του, το καθιστούν πολύτιμο και περιζήτητο ξύλο για την παρκετοποιΐα και την επιπλοποιία. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του ξύλου που υλοτομείται ετησίως, αποτελείται από ξυλεία μικρής διαμέτρου και χρησιμοποιείται για καυσόξυλα και παραγωγή ξυλοκάρβουνου. Τέλος, πολύτιμα είναι επίσης τα βελανίδια της, τα οποία αποτελούν εξαιρετική τροφή για τα γουρούνια, αλλά και το φύλλωμά της για τη διατροφή αιγοπροβάτων.
Δεν αντιμετωπίζει απειλές, αν και τα υποβαθμισμένα δάση πλατύφυλλης δρυός απαιτούν πολλά έτη για να αποκατασταθούν.
Εξάπλωση
Η πλατύφυλλη δρυς εμφανίζεται στη Νότια Ιταλία, στη Νότια Ρουμανία, στη Νοτιοανατολική ΠΓΔΜ, στη Βουλγαρία, στη Δυτική Θράκη, στη Βορειοδυτική Μικρά Ασία και στην ηπειρωτική Ελλάδα έως και την Πελοπόννησο. Απαντά στην υποoρεινή και ορεινή ζώνη, από τα 200 έως τα 1.200 μέτρα, ανάλογα με τις κλιματεδαφικές συνθήκες και μάλιστα σε όξινα πυριτικά και σχιστολιθικά πετρώματα. Στην Πελοπόννησο (Οροπέδιο Φολόης) συγκροτεί ένα από τα αρχαιότερα ελληνικά δάση.
Καθεστώς προστασίας
Η πλατύφυλλη δρυς προστατεύεται από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ καθώς αποτελεί χαρακτηριστικό είδος του τύπου οικοτόπου «Δάση οξιάς με Quercus frainetto» με κωδικό 9280 του Παραρτήματος Ι, ο οποίος εξαπλώνεται κυρίως στη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία και στη Δυτική Θεσσαλία.