Επιστημονικό όνομα: Juniperus drupacea

Περιγραφή

Ο δενδρόκεδρος ή Συριακή άρκευθος είναι δένδρο κωνοφόρο και γυμνόσπερμο. Πρόκειται για είδος σπάνιο, ενδημικό της Ανατολικής Μεσογείου, το οποίο απαντά στη Νότια Ελλάδα (όρος Πάρνωνα, Πελοπόννησος), στην Τουρκία, στη Συρία και στον Λίβανο. Ανήκει στα δάση των ορεινών κωνοφόρων της χώρας μας και σχηματίζει κυρίως αμιγείς συστάδες και σπανιότερα μικτές (με μαύρη πεύκη ή ελάτη). Αναπτύσσεται σε αβαθή και χαλικώδη εδάφη με ασβεστολιθικά υποστρώματα και εντοπίζεται σε υψόμετρα 800 - 1.000, σε βόρειες και ανατολικές εκθέσεις, και σε κλίσεις πλαγιών που κυμαίνονται από 20 έως 40%.

Ο δενδρόκεδρος είναι το ψηλότερο είδος κέδρου έχει ύψος 10 - 25 μέτρα, αλλά μπορεί να φθάσει ακόμη και τα 40 μέτρα, ενώ η διάμετρος του κορμού του κυμαίνεται από 1 έως 2 μέτρα. Οι βελόνες του (φύλλα) έχουν μήκος 5 - 25 χιλιοστά και πλάτος 2 - 3 χιλιοστά και διάταξη σπειροειδή. Είναι φυτό δίοικο, δηλαδή εμφανίζει τις θηλυκές και τις αρσενικές ταξιανθίες σε διαφορετικά άτομα (φυτά). Οι κώνοι του (κουκουνάρια) είναι ωοειδείς ή σφαιρικοί, καστανοπράσινοι, στεγνοί και ξηροί, περιχυμένοι με ρητίνη. Το μήκος τους φθάνει τα 20 - 27 χιλιοστά και η διάμετρός τους τα 20 - 25 χιλιοστά. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα είδη κέδρου, οι αρσενικοί κώνοι του δενδρόκερκου φύονται σε δέσμες των 5 - 20 κώνων, έχουν κίτρινο χρώμα, μήκος 3 - 4 χιλιοστά και πέφτουν από το δένδρο μόλις διασπείρουν τη γύρη που περιέχουν, στις αρχές της άνοιξης.

Τα δάση δενδρόκεδρου στην Ελλάδα απαντούν σε καλή κατάσταση διατήρησης, με εξαιρετική αντιπροσωπευτικότητα και υψηλή συνολική αξία. Το είδος δεν υπόκειται σε συγκεκριμένες μορφές πιέσεων· οι απειλές οι οποίες, μελλοντικά, ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την κατάσταση διατήρησης του είδους είναι οι πυρκαγιές, ο τουρισμός και η υπερβόσκηση. Ωστόσο, σε σχέση με άλλα είδη κωνοφόρων, όπως για παράδειγμα η μαύρη πεύκη και η κεφαλληνιακή ελάτη, ο δενδρόκεδρος είναι είδος σχετικά ανθεκτικό στη βόσκηση, εξαιτίας του ακανθώδους φυλλώματός του. Το είδος χρησιμοποιείται ως πηγή ξυλείας (για τις ανάγκες των βιοτεχνιών ξυλογλυπτικής της περιοχής) και καυσίμων (καυσόξυλα).

Εξάπλωση

Ο δενδρόκεδρος είναι ασιατικό είδος με κύριες περιοχές εξάπλωσης τη Νοτιοδυτική Τουρκία, τη Βορειοδυτική Συρία και τον Λίβανο, ενώ ο Πάρνωνας (Πελοπόννησος) είναι η μόνη περιοχή στην Ευρώπη όπου εντοπίζεται. Πιο συγκεκριμένα, ο δενδρόκεδρος παντά σε συστάδες γύρω από τη Μονή Μαλεβής και στον Άγιο Βασίλειο, στο Πλατανάκι και στο Παλαιοχώρι.

Καθεστώς προστασίας

Τα δάση με δενδρόκεδρους, λόγω της σπανιότητάς τους, έχουν μεγάλη οικολογική και επιστημονική αξία και προστατεύονται από την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ο δενδρόκεδρος προστατεύεται σύμφωνα με το Π.Δ. 67/81 και περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ ως οικότοπος προτεραιότητας.