Οι λίμνες και οι ποταμοί είναι αξιόλογα φυσικά οικοσυστήματα που παρέχουν πολύτιμα αγαθά και υπηρεσίες στον άνθρωπο. Η βιοποικιλότητα σε αυτά εξαρτάται πολύ στενά από το υδατικό καθεστώς των οικοσυστημάτων αυτών.
Το φυσικό υδατικό καθεστώς ενός υγροτόπου χαρακτηρίζεται από μεγάλες ποσοτικές αλλαγές στη διάρκεια του έτους και μεταξύ των ετών, γεγονός που έχει οδηγήσει στη δημιουργία υγροτόπων με αντίστοιχη βιοποικιλότητα.
Η γνώση της αλληλεξάρτησης υδατικού καθεστώτος και βιοποικιλότητας είναι σημαντική για την αειφορική διαχείριση των νερών των ποτάμιων και λιμναίων οικοσυστημάτων. Οι συνεχώς αυξανόμενες απολήψεις νερού από ποταμούς και λίμνες για σκοπούς υδρευτικούς, αρδευτικούς, βιομηχανικούς, υδροηλεκτρικούς κ.λπ. οδηγούν σε αλλοίωση ή και καταστροφή ποτάμιων και λιμναίων οικοσυστημάτων, όταν γίνονται χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες τους σε νερό. Επομένως, προκύπτει η ανάγκη υπολογισμού των τιμών διαφόρων παραμέτρων του υδατικού καθεστώτος, οι οποίες είναι τελείως απαραίτητες για τη διατήρηση των ειδών και των ενδιαιτημάτων κάθε υγροτόπου.
Συγκεκριμένα για τις λίμνες, έχει εισαχθεί ο όρος «οικολογική στάθμη», που για τα λιμναία συστήματα περιγράφει τη διακύμανση της στάθμης που απαιτείται για τη διατήρηση της βιοποικιλότητάς τους (π.χ. των τύπων οικοτόπων, των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους) και τη διατήρηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών. Ο καθορισμός της οικολογικής στάθμης είναι ένα σχετικά νέο, πολυσύνθετο επιστημονικό πεδίο.
Ίσως περισσότερες πληροφορίες αφορούν τα ποτάμια συστήματα, όπου γίνεται λόγος για οικολογική παροχή ή για υδατικές οικολογικές απαιτήσεις (Ecological Water Requirements) με βάση τη στάθμη του νερού. Ενδεικτικά, η μεθοδολογία της Ενδοποτάμιας Αυξητικής Ροής (Instream Flow Incremental Methodology-IFIM) περιλαμβάνει την εφαρμογή υδραυλικών ομοιωμάτων τα οποία υπολογίζουν τη μεταβολή της έκτασης του ενδιαιτήματος ειδών-στόχων σε συνάρτηση με τη μεταβολή της παροχής του ποταμού (υδραυλικό μέρος) και αξιολογεί την επίδραση των μεταβολών της παροχής στα γνωρίσματα και τη διαθεσιμότητα του ενδιαιτήματος ειδών ενός ποταμού (δομή κοίτης, υδραυλικές παράμετροι, κ.ά).
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Assessing the Ecological Water Level: The Case of Four Mediterranean Lakes
