Κατά την τελευταία δεκαετία επιδιώκεται να εκτιμηθεί η τρωτότητα φυσικών ή ανθρωπογενών συστημάτων στην κλιματική αλλαγή με ανάπτυξη θεωριών και πρακτικών οι οποίες έχουν αποτυπωθεί στις εκθέσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή.

Οι εκτιμήσεις της τρωτότητας στην κλιματική αλλαγή διενεργούνται στο πλαίσιο ποικίλων πεδίων εφαρμογής και για ποικίλες ομάδες στόχους. Τρία ευδιάκριτα πεδία εφαρμογής είναι: α) η υιοθέτηση μακρόχρονων στόχων για το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, β) η αναγνώριση ιδιαιτέρως τρωτών περιοχών ή / και κοινωνικών ομάδων για την ιεράρχηση πόρων που θα κατευθυνθούν στην έρευνα για την προσαρμογή και γ) η διατύπωση προτάσεων για τη λήψη μέτρων προσαρμογής σε επιλεγμένες περιοχές και τομείς.

Στο πλαίσιο του εδαφικής συνεργασίας των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ORIENTGATE και της ελληνικής πιλοτικής εφαρμογής «Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους υγροτόπους της Αττικής», εκτιμήθηκε η τρωτότητα 10 επιλεγμένων υγροτόπων της Αττικής στην κλιματική αλλαγή, και διατυπώθηκαν προτάσεις μέτρων για τη διατήρηση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, για το σύνολο των υγροτόπων της Αττικής. Η ερευνητική μελέτη εκπονήθηκε από το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας / Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Αττικής.

Στην σχετική έκδοση με τίτλο «Τρωτότητα υγροτόπων της Αττικής στην κλιματική αλλαγή & Σχέδιο δράσης», παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της πιλοτικής μελέτης σε ότι αφορά την πρόβλεψη της συχνότητας και της έντασης μελλοντικών επεισοδίων ξηρασίας στην Περιφέρεια Αττικής και την επίδραση αυτών στους υγροτόπους της Αττικής, σε ό,τι ειδικότερα αφορά την τρωτότητά τους. Τα ευρήματα της πιλοτικής μελέτης αξιοποιήθηκαν αφενός για την εξαγωγή προτάσεων για περαιτέρω έρευνα και αφετέρου για την διατύπωση προτάσεων μέτρων για τη διατήρηση των υγροτόπων της Αττικής και την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο Σχεδίου Δράσης. Για την εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης λήφθηκαν επιπλέον υπόψη και ενσωματώθηκαν τόσο οι προβλέψεις της νομοθεσίας όσο και προτάσεις κειμένων στρατηγικής και προγραμματισμού, όπως ο επιχειρησιακός σχεδιασμός για την περίοδο 2014-2020, η Εθνική στρατηγική και το Πρόγραμμα δράσης για τη βιοποικιλότητα, το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας/Αττικής 2021, το Σχέδιο Διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών Υδάτων- Υδατικό Διαμέρισμα Αττικής και τα Επιχειρησιακά Σχέδια εμπλεκόμενων δήμων, της Περιφέρειας Αττικής.

Η μεθοδολογική προσέγγιση και τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής για 10 επιλεγμένους υγροτόπους της Αττικής παρουσιάζονται στο ΜΕΡΟΣ Α της έκδοσης. Στο ΜΕΡΟΣ Β παρουσιάζεται το Σχέδιο Δράσης για τους υγροτόπους της Αττικής.

Συνολικά, στην έκδοση συντίθενται και παρουσιάζονται ολοκληρωμένα τα αποτελέσματα υλοποίησης του έργου ORIENTGATE στην Ελλάδα, με την ελπίδα ότι σε αυτή τη μορφή θα είναι άμεσα προσβάσιμα και αξιοποιήσιμα από φορείς της διοίκησης, της αυτοδιοίκησης, της ερευνητικής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών.

 Η έκδοση «Τρωτότητα υγροτόπων της Αττικής στην κλιματική αλλαγή & Σχέδιο δράσης»

Έλος Σχινιά (αριστερά) και Λιμνοθάλασσα Ωρωπού (δεξιά) | Φωτογραφικό αρχείο ΕΚΒΥ