Η Γυάρος αποτελεί πλέον το πρώτο θαλάσσιο Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) στην Ελλάδα και η θεσμική της θωράκιση, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην προστασία της μεσογειακής φώκιας, σπάνιων θαλασσοπουλιών, όπως ο Μύχος, αλλά και ενός μοναδικού βυθού, το 50% του οποίου καλύπτεται από λιβάδια Ποσειδωνίας και τραγάνες.

Με το ΦΕΚ 463/Δ/31-12-2015 ιδρύθηκε Θαλάσσιο Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) στην θαλάσσια ζώνη πέριξ της νήσου Γυάρου, Περιφερειακής Ενότητας Σύρου. Η απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου στηρίχθηκε στην Έκθεση Μελέτης Τεκμηρίωσης για τη θεσμοθέτηση Θαλάσσιου Καταφυγίου Άγριας Ζωής της Γυάρου που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE από τη MΟm/Εταιρεία Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας, που είναι ένας από τους εταίρους του προγράμματος.

Tα αποτελέσματα των ερευνών που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE, με  συντονιστή  το WWF Ελλάς, ως  προς  τη  χλωρίδα, την  πανίδα, τους  οικοτόπους και  την ορνιθοπανίδα της Γυάρου, αποκαλύπτουν σημαντικά στοχεία για τον οικολογικό πλούτο του νησιού.

Σύμφωνα με το WWF Ελλάς, 30 είδη πουλιών και τη μεγαλύτερη ίσως στην Ελλάδα αποικία ενός παγκοσμίως απειλούμενου θαλασσοπουλιού, του μύχου, φιλοξενεί η Γυάρος. Η νέα αυτή ανακάλυψη έρχεται να προστεθεί στην ήδη πλούσια αλλά «κρυφή» ζωή αυτού του πρώην τόπου εξορίας, καθώς η Γυάρος είναι επίσης το καταφύγιο του 14% του παγκόσμιου πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας, ενώ ο βυθός της καλύπτεται κατά 50% από λιβάδια Ποσειδωνίας και τραγάνες.

Συνολικά καταγράφηκαν 30 είδη πουλιών που χρησιμοποιούν τη Γυάρο είτε ως απλοί επισκέπτες είτε ως χώρο φωλιάσματος ή μόνιμης κατοικίας. Πιο συγκεκριμένα, καταγράφηκαν αρπακτικά, όπως ο σπιζαετός και ο μαυροπετρίτης, και χερσαία είδη, όπως η κουκουβάγια. Η σημαντικότερη όμως ανακάλυψη είναι αυτή που αφορούσε ένα παγκοσμίως απειλούμενο θαλασσοπούλι, τον μύχο. Σύμφωνα με  την έρευνα, η  αποικία  του  μύχου στη  Γυάρο  είναι  ίσως  η σημαντικότερη  και μεγαλύτερη στην Ελλάδα. Η ορνιθοπανίδα της Γυάρου, έχει αποτελέσει αντικείμενο μιας σειράς αποστολών της ομάδας ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE του WWF Ελλάς μαζί με τον βιολόγο-ορνιθολόγο, ειδικό διαχείρισης και ερμηνείας περιβάλλοντος Δρ. Γιώργο Κατσαδωράκη αλλά και κοινών αποστολών με την  Ελληνική  Ορνιθολογική Εταιρεία και  την  εταιρία  συμβούλων NCC (Nature Conservation Consultants).

Τι συμβαίνει όμως στην ξηρά της Γυάρου; Ένα φίδι "ιταλικής καταγωγής" που κατοικεί μόνο στη Γυάρο και πουθενά αλλού στην Ελλάδα, κοινώς γνωστό ως μαύρο φίδι της Γυάρου, ποτάμια με περιοδική ροή, αρκετά ελληνικά ενδημικά είδη κολεόπτερων, φρύγανα και διαπλάσεις κέδρων, συμπληρώνουν το χερσαίο μωσαϊκό ενός νησιού που κρατούσε μέχρι σήμερα ως επτασφράγιστο μυστικό τα οικολογικά του μυστικά.

"Η δημοσιευμένη πρωτογενής γνώση για το νησί ήταν ελάχιστη", δήλωσε ο Δρ. Πέτρος Λυμπεράκης, υπεύθυνος συντονισμού μιας μεγάλης ομάδας ερευνητών του  Μουσείου  Φυσικής Ιστορίας της Κρήτης που πραγματοποίησε την έρευνα που αφορούσε στη χλωρίδα, τους οικότοπους και την εδαφόβια πανίδα του νησιού.

"Πλέον έχουμε μια πλήρη εικόνα για το φυσικό περιβάλλον της Γυάρου", δήλωσε ο Δρ. Σπύρος Κοτομάτας, συντονιστής του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE. "Όλα τα στοιχεία καταδεικνύουν την ανάγκη για τη διαμόρφωση προτάσεων διαχείρισης του νησιού, για την προστασία ευαίσθητων οικοτόπων αλλά και σπάνιων ειδών. Άλλωστε στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός πρωτοποριακού μοντέλου θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής, στην περιοχή της Γυάρου, από κοινού με τις κοινωνίες της Σύρου και της Άνδρου, που θα λειτουργεί με σεβασμό προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους", κατέληξε.

Αυτήν την άγνωστη Γυάρο μας καλεί το WWF Ελλάς να εξερευνήσουμε μέσα από την εικονική μας συμμετοχή σε μια πραγματική αποστολή. Η ομάδα του ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE θα μοιραστεί με όλους, μέσω ενός event στο Facebook, μυστικά, εμπειρίες και πανέμορφα τοπία, ενώ θα συζητάει σε πραγματικό χρόνο με τους ενδιαφερόμενους. Καιρού επιτρέποντος, στις 17 Φεβρουαρίου, το σκάφος του WWF θα βρεθεί στη Γυάρο και θα ανοίξει σε live μετάδοση ένα παράθυρο στα μυστικά του πρώην τόπου εξορίας και του οράματος για μία πρωτοποριακή θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή που δεν θα βασίζεται σε απαγορεύσεις αλλά θα αποτελεί παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης.

Πηγή: Δελτίο Τύπου WWF Ελλάς - Ιστοσελίδα έργου ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE http://www.cycladeslife.gr/

Θαλασσοκόρακας (αριστερή φωτογραφία), Μαύρο φίδι Γυάρου (μεσαία φωτογραφία) και Μαυροπετρίτης (δεξιά φωτογραφία). Φωτογραφίες: ©WWF Ελλάς.